W Lublinie spotkali się ministrowie spraw zagranicznych Litwy, Ukrainy i Polski. Omówiono kwestię współpracy Ukrainy z Paktem Północnoatlantyckim, jednak pojawiają się głosy, że sprawa integracji z Unią Europejską została potraktowana nazbyt ostrożnie.
Minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba i MSZ Litwy Linas Linkevičius zostali przyjęci we wtorek 28 lipca przez swojego polskiego odpowiednika w Lublinie. Wybór miejsca spotkania nie był przypadkowy i miał nawiązywać do Unii Lubelskiej, na mocy której powstał wspólny organizm państwowy obejmujący m.in. współczesne terytoria Polski, Litwy i Ukrainy. W trakcie spotkania ministrowie złożyli wieniec pod lubelskim pomnikiem traktatu z 1569 roku.
W trakcie wizyty ministrowie odwiedzili kwaterę główną litewsko-polsko-ukraińskiej Wielonarodowej Brygady znanej pod nazwą LITPOLUKRBRIG. Jednostka, która osiągnęła pełną zdolność bojową w 2016 roku, odgrywa od tego czasu niebagatelną rolę we wdrażaniu standardów NATO w ukraińskiej armii.
Spotkanie ministrów zbiegło się w czasie z przejściem charkowskich oddziałów Gwardii Narodowej Ukrainy na uzbrojenie zgodne ze standardami panującymi w NATO. Nowe karabiny serii UAR-15 korzystające z amunicji kalibru 5,56×45 mm, mają zastąpić karabiny AK-47, dotychczas najbardziej rozpowszechniony typ broni automatycznej w ukraińskich siłach zbrojnych.
Ministrowie Spraw Zagranicznych Polski, Ukrainy i Litwy przyjęli wspólną deklarację, w której szeroko, lecz dość ogólnie mówi się o korzyściach płynących z tworzenia więzi politycznych, gospodarczych naukowych i kulturalnych. Ogłoszono powołanie nowego formatu współpracy międzynarodowej, nazwaną Trójkątem Lubelskim. W planach jest organizacja regularnych, trójstronnych spotkań na szczeblu ministerialnym, a także animowanie współpracy przedstawicieli rozmaitych instytucji państwowych z krajów członkowskich Trójkąta Lubelskiego.
Efekty spotkania skomentował na łamach portalu Europejska Prawda były wiceminister spraw zagranicznych Ukrainy – Daniło Łubkiwskij. Komentator wyraża rozczarowanie brakiem jasnych deklaracji w temacie współpracy na rzecz integracji Ukrainy z Unią Europejską. “Tak, w dokumencie znajduje się wyraz poparcia dla europejskiego wyboru Ukrainy. Jednak takie ogólne sformułowanie to za mało. W dokumencie wspomina się za to kilkakrotnie o Partnerstwie Wschodnim. Zakres ambicji Partnerstwa Wschodniego nie jest satysfakcjonujący dla Ukrainy i dlatego w gronie tak bliskich partnerów konieczne jest stawianie większych i jaśniejszych celów i bezpośrednie ich wyrażanie” – stwierdził komentator.
W podpisanej w Lublinie deklaracji mówi się też o Inicjatywie Trójmorza. Zapis ten dał asumpt do komentarza Natalii Makarowej z rosyjskiego czasopisma Wzgliad. “Dążenie Ukrainy do NATO doprowadzi Polskę do Morza Czarnego” – tytułuje swój komentarz publicystka. “Przed nami ukazała się jedna z możliwych konfiguracji globalnego projektu, który od zawsze był forsowany przez Polaków – Międzymorza. Ten projekt zakłada hegemonię Warszawy, ponieważ Polska swoim potencjałem ekonomicznym, politycznym i demograficznym znacząco przewyższa Litwę, Łotwę, czy nawet Czechy, Słowację i Węgry” – taką diagnozę wydaje w artykule pracownik naukowy Instytutu Europy Rosyjskiej Akademii Nauk – Nikołaj Mieżewicz.
Pełen tekst deklaracji:
Wspólna Deklaracja Ministrów Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Litewskiej i Ukrainy w sprawie ustanowienia Trójkąta Lubelskiego
Lublin, 28 lipca 2020 r.
Ministrowie spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Litewskiej i Ukrainy uznają wielowiekowe historyczne i kulturalne więzi pomiędzy ich narodami.
Uznają także korzyści płynące z tworzenia coraz silniejszych więzi politycznych, gospodarczych, infrastrukturalnych, bezpieczeństwa i kulturalnych pomiędzy ich krajami we współczesnym świecie.
Zwracają uwagę na aktywność Polski, Litwy i Ukrainy w procesie kształtowania bieżącej sytuacji politycznej, kulturalnej i społecznej Europy Środkowej.
Zarazem podkreślają strategiczne znaczenie zintensyfikowanej współpracy pomiędzy Unią Europejską, NATO i krajami Partnerstwa Wschodniego i zwracają należną uwagę na funkcjonowanie Inicjatywy Trójmorza.
Odnotowują z należną uwagą wspólne zagrożenia w dziedzinie bezpieczeństwa, jak również inne, tj. zagrożenia pandemiczne.
Podkreślają ważną rolę dialogu pomiędzy trzema krajami w wymiarze parlamentarnym, zwłaszcza w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego Polski, Litwy i Ukrainy.
Uznają korzyści wynikające z ich trójstronnej współpracy, w szczególności funkcjonowania Litewsko-Polsko-Ukraińskiej Brygady (LITPOLUKRBRIG).
Biorąc pod uwagę trwającą rosyjską agresję na Ukrainę, zobowiązują się do koordynacji swoich działań w celu przestrzegania prawa międzynarodowego, zarówno poprzez współpracę trójstronną, jak i w ramach organizacji międzynarodowych (NATO, Unii Europejskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rady Europy, OBWE).
Deklarują swoje niezmiennie mocne potępienie próby aneksji Autonomicznej Republiki Krymu oraz miasta Sewastopol przez Federację Rosyjską. Nie uznają jej i nigdy tego nie uczynią. Wzywają również Federację Rosyjską do wycofania swoich wojsk z części regionów donieckiego i ługańskiego Ukrainy.
Potwierdzają swoje niezachwiane poparcie dla niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w ramach międzynarodowo uznanych granic oraz wzywają Federację Rosyjską do zaprzestania agresji wobec Ukrainy, a także czasowej okupacji ukraińskich terytoriów Krymu oraz części regionów donieckiego i ługańskiego Ukrainy.
Potwierdzają swoje mocne poparcie dla europejskich i euroatlantyckich aspiracji Ukrainy oraz przyjmują z zadowoleniem jej europejski wybór.
Odnotowują z satysfakcją przyznanie Ukrainie statusu członka Programu Rozszerzonych Możliwości NATO. Popierają ambicje Ukrainy dotyczące członkostwa w NATO. Przyznanie Ukrainie Planu Działań na rzecz Członkostwa powinno być kolejnym krokiem w tym kierunku.
Ponownie zobowiązują się do pogłębiania i poszerzania polsko-litewsko-ukraińskiej współpracy wojskowej, tak poprzez działania bilateralne i trójstronne, jak również w pełni wykorzystując możliwości tworzone przez NATO.
Potwierdzają trwałe zaangażowanie w rozwój Partnerstwa Wschodniego poprzez poszerzanie i pogłębianie współpracy oraz proponowanie ambitnych i strategicznych celów długoterminowych.
Zobowiązują się do zapewniania wzajemnego wsparcia w walce z pandemią koronawirusa.
Przewidują aktywne działania w celu promocji handlu i inwestycji, zapewniania lepszego dostępu do infrastruktury w regionie i podnoszenia jej jakości poprzez występowanie z ambitnymi projektami promującymi spójność regionu.
Wspierają współpracę Ukrainy z Inicjatywą Trójmorza, a także współpracę w innych formatach regionalnych.
Wspierają skuteczne wdrażanie reform polityczno-ekonomicznych na Ukrainie, biorąc pod uwagę doświadczenia Polski i Litwy oraz najlepsze praktyki wypracowane we współpracy z innymi państwami europejskimi.
Zobowiązują się do wzmacniania kontaktów międzyludzkich i współpracy społeczeństwa obywatelskiego, w tym pomiędzy naukowcami i ekspertami.
By zapewnić osiągnięcie wyżej wymienionych celów Ministrowie podejmują decyzję o stworzeniu trójstronnej platformy współpracy politycznej, ekonomicznej i społecznej pomiędzy Rzeczypospolitą Polską, Republiką Litewską i Ukrainą – Trójkąta Lubelskiego.
Ministrowie decydują się również organizować własne regularne spotkania, także na marginesie spotkań wielostronnych i przy udziale wybranych partnerów.
Decydują się także organizować konsultacje wyższych urzędników ministerstw spraw zagranicznych oraz ustanowić oficerów łącznikowych w ramach ministerstw spraw zagranicznych.
Źródło: MSZ RP
Zdjęcie: LITPOLUKRBRIG
Zobacz także: